49. Aamsveen

Het Aamsveen is een hoogveengebied aan de westzijde van een lage stuwwal op de Nederlands-Duitse grens. Het Nederlandse gedeelte wordt sinds 1967 beheerd door het Landschap Overijssel en is 175 hectare groot. Hiervan bestaat zestig hectare uit heide met plassen en moerassen, veertig hectare is gras en ruim vijftig hectare is hoge opslag. De beheerder streeft naar herstel van de vorming van hoogveen. Het Duitse gedeelte is ruim 700 hectare groot.

Een smal pad door het Aamsveen
Een smal pad door het Aamsveen

[19 augustus 2020] Een brug voert me over de grote provinciale weg (Enschede-Münster) en pal erachter sla ik rechtsaf, weer naar het westen, waar ik Amtsveen (Duits) of Aamsveen (Nederlands) ga verkennen. Het natuurgebied ligt grotendeels in Duitsland, deels in Nederland. Ik laat me leiden door de witte weggetjes, die ik op m’n telefoon zie. Dat is soms avontuurlijk, want er zijn er zat die eigenlijk helemaal niet voor fietsers bedoeld zijn. De grens is hier niks meer dan wat houten hekjes, die je laten slalommen met de fiets. Het is geweldig genieten, hier zo te fietsen op de vroege morgen. Midden in een stuk berken- en eikenbos staat een mooie oude grenspaal. Speciaal voor de wandelaars, die hier meer dan welkom zijn (fietsers dus eigenlijk niet), zijn her en der mooie informatieborden te zien. Ze vertellen over de heide, over de vogels, over de veengeschiedenis en de speciale planten die zeldzaam zijn.
Het lijkt me beter om voor de fietsgrensroute een beter begaanbaar pad te selecteren.

Op vrijdagochtend 3 juni 2011 ontstond brand in het Aamsveen. Het had wekenlang niet geregend en er stond een harde wind, zodat het vuur zich razendsnel kon verspreiden. De enorme brand in het grensoverschrijdende en ontoegankelijke moerasgebied haalde alle media in Nederland en Duitsland. Een brand in het veen is een geheel andere dan andere natuurbranden, want veen brandt veelal ondergronds. Bij grote droogte verspreidt het vuur zich onder de oppervlakte. Vele honderden brandweermensen aan beide kanten van de grens waren dagenlang druk met de bestrijding van het vuur. Mede dankzij de inzet van een blushelikopter die in totaal zo’n 250.000 liter bluswater over de brand uitstortte, en de regen die de navolgende zondag en maandag viel, kreeg men de brand uiteindelijk onder controle. De Nederlandse brandweer kon zich dan pas, op de vierde blusdag, terugtrekken.

Een grenspaal in het Aamsveen
Een grenspaal in het Aamsveen

In het zuidelijkste stuk van de Nederlandse kant van Aamsveen bevindt zich achter een grote houten schutting een naturistencamping. Als je daar nog ietsje verder fietst, kom je uit bij een uitkijktoren. Je mag hier officieel niet met de fiets naartoe. Je kunt de fiets even laten staan en een klein wandelingetje er naar toe maken (of… je fietst er gewoon naartoe). Het is een mooi stil plekje, waar je veel informatie over dit natuurgebied kunt lezen.

Er staan in het Aamsveen veel grenspalen. Met de fiets kun je het grenspad helaas niet of nauwelijks volgen. Wat me opvalt is dat in het zuidelijke deel, bij grenspaal 845-A, de grens een overklaarbare knik maakt. Duitsland neemt hier een hapje ‘Nederlands Aamsveen’ mee. Het is een nauwelijks toegankelijk stukje grond. Wat kan hier nu toch de reden van zijn geweest?

Gebruikte informatie
* Het Aamsveen na de brand (1), Opdegrens.eu
* Het Aamsveen na de brand (2), Opdegrens.eu
* Het Aamsveen na de brand (3), Opdegrens.eu
* Aamsveen, website Landschap Overijssel
* Aamsveen op Wikipedia

= =

31 maart 2021

Paul Oeinck’s hobby was grenspalen fotograferen. Helaas is ie twee jaar geleden overleden. Z’n zoon mailde Grensfietsen.NL het volgende:
“Mijn vader is opgegroeid in Glanerbrug op 50 meter van de Nederlandse grens aan Duitse kant. Zijn moeders familie bezat een herberg/cafe aan de grens (Verspohl). Hij vertelde een verhaal dat ergens omstreek 1830 (nadat Pruisen bezit kreeg van Westfalen na de vrede van Wenen) er nieuwe grenspalen in het Aamsveen werden geplaatst. Daarvoor werden uit de wijde omtrek kinderen opgetrommeld die als getuige aanwezig mochten zijn bij het ingraven van de stenen.
Dat leek ze spannend. Maar wat ze niet wisten was dat er een pak slaag na afloop op hen wachtte. Deze kinderen zijn die dag nooit vergeten en daarmee ook niet de exacte plek van de grenssteen. Kennelijk een
beproefde methode om illegaal verplaatsen van grensstenen te voorkomen….
Als je door het Aamsveen (ten zuiden van Enschede) fietst, denk hier dan aan!”

(laatste redactie: 31 maart 2021)