Het museum is geopend van 1 april tot 31 oktober, van dinsdag tot en met zaterdag.
Het is gevestigd in een bezienswaardig vakwerkgebouw uit de 18e eeuw, een oude dorpsboerderij. In het museum worden verhalen verteld over het leven aan de grens: ‘Beleef het ontstaan van de grens, het werk van de douane, de enorme gevolgen van de wereldoorlogen, de grenshandel en de huidige samenwerking tussen de dorpen.’
Dinxperlo is dè plek in Nederland, waar het verschijnsel landsgrens expliciet gestalte krijgt. Niet zo vreemd dat juist in Dinxperlo zich een museum bevindt, dat ‘de grens’ als thema heeft: het Grenslandmuseum.
Het museum is in beheer bij de stichting ‘Bewaar ’t Olde’. Een werkgroep van deze stichting zorgde voor de werkzaamheden rond op oprichting en het runnen van het Grenslandmuseum; het draait op vrijwilligers.
De collectie bestaat uit authentiek materiaal zoals: documenten, foto’s, uniformen, douane-voorwerpen, smokkelwaar (in beslag genomen goederen en wapens), smokkeltrucs en opgetekende verhalen. Ieder jaar stelt het Grenslandmuseum, naast de vaste tentoonstelling, ook enkele wisselexposities samen.
Veel informatie in dit museum, inclusief een tijdelijke expositie, hangt samen met de Tweede Wereldoorlog, die in een grensdorp als Dinxperlo een enorme impact heeft gehad.
Het andere centrale thema is uiteraard de smokkelarij. In de vitrines is veel te zien over hoe men smokkelde. Met uitsnedes uit boeken, waarin sigaretten of drank konden worden verstopt. En hoe korsetten werden voorzien van allerhande extra zakjes. Het één en ander wordt verlevendigd met de verhalen die bij de attributen horen. Zo wordt een krantenbericht uit 1902 gebruikt: “Dinsdagavond had te Dinxperlo bij het grenskantoor een relletje plaats waarvan de aanleiding wel der vermelding waard is. De commiezen moeten op dit punt een waakzaam oog houden, dat geen jenever en andere waren uit Pruisen worden binnengesmokkeld. Menschen die van het smokkelen een gewoonte maken, vinden dit toezicht lastig en bemoeilijken de commiezen. Telkens komen ze van de Pruisische zijde aanloopen, dan eens met een lege flesch, dan eens met een flesch pompwater, maar als de kans schoon is met jenever. Bij elken overgang moet de commies visiteeren. Dinsdagavond maakte een arbeider, die pas voor de Munstersche rechtbank voor een dergelijk feit gedagvaard was, het de commiezen zo lastig, dat de rust aan de grenzen verstoord dreigde te worden. Met medewerking der politie werd de rustverstoorder in arrest genomen.”[9 september 2020] Ik sta nog wat na te praten met de heer die vanmiddag, als vrijwilliger, het museum bemenst. Hij antwoordt bevestigend als ik ‘m vraag of hier nu de verschillende gemeenschappen heel goed integreren.
Het blijft iets raars hebben, alles rondom deze grens. Enerzijds is-ie er niet of… is-ie er wel, maar is dat louter een fysieke uiterlijkheid die verder in alle menselijk gedrag schier genegeerd wordt. Het is bijna als de persoon die in de stationshal luid staat te schreeuwen, terwijl iedereen er finaal voorbij loopt en helemaal niks hoort. Of in ieder geval net doet alsof zij niks horen. Een beetje surrealistisch.
Gebruikte informatie
* Grenslandmuseum Dinxperlo, website