Bellingwolde heeft een ‘beschermd dorpsgezicht’. Dat heeft het dorp voornamelijk te danken aan het specifieke karakter met een aantal gigantische 19e eeuwse Oldambtster boerderijen. Deze boerderijen liggen allemaal langs de Hoofdweg die zo’n 4 kilometer lang is en de noordelijke ‘kern’ met de zuidelijke ‘kern’ verbindt. De noordelijke kern is het oude Bellingwolde. Bellingwolde bestond 200 jaar geleden uit tien buurtschappen, die elk een eigen buurtgilde hadden, allen langs deze weg gelegen.
Aan de noordkant tref je het ‘oude dorp’ met een 14e eeuwse kerk met geweldige zijbeuken en een vrijstaande 18e eeuwse toren. Het voormalige Rechthuis is opgeknapt en bewaard gebleven. In de jaren 50 van de 20e eeuw was het totaal vervallen. Volgens de muurankers in de voorgevel is het Rechthuis gebouwd in 1643, maar de kern van het pand is naar alle waarschijnlijkheid nog een stuk ouder: het is goed mogelijk dat hier al in 1456 een rechthuis stond. Tot 1811 werd het Rechthuis gebruikt door de ‘richter’ van Bellingwolde – Blijham. Hij sprak recht in civiele zaken.
Het is nu een woonhuis en niet te bezoeken.
Er staan 41 Rijksmonumenten in Bellingwolde. Het merendeel daarvan bestaat uit Oldambtster boerderijen en herenhuizen. Sommige daarvan zijn prachtig gerestaureerd. Die staan in volle glorie uit te leggen, hoe ’t ook alweer kwam dat in deze streek zo’n mooie voedingsbodem voor het communisme lag.
Bij een aantal zie je de borden van de aannemingsmaatschappijen staan; die worden nu opgeknapt. Maar er zijn er ook, die in deplorabele staat verkeren en waar van opknappen (nog) geen sprake lijkt. De ronde korenmolen uit 1855 staat er wel mooi bij.
De lange hoofdweg is een prachtige klinkerstraat met aan weerszijden hoge bomen. Tussen de boerderijen door kijk je noordelijk het wijdse Groninger land in: kilometers bijna boomloos akkerland.
Aan de zuidelijke kant is de dorpskern van recentere aard is. Daar kruist de Hoofdweg met de doorgaande autoweg van Winschoten naar de Duitse grens voorbij Rhederbrug.
Voerballer en columnist Jan Mulder groeide in Bellingwolde op, als zoon van een schoenmaker.
Gebruikte informatie
* Bellingwolde, Wikipedia
* Magnuskerk, Wikipedia
* Monumenten in Bellingwolde, website Freek Pol
* Rijksmonumenten in Bellingwolde