Kort na de Belgische onafhankelijkheid werd afgesproken dat de grens tussen België en Nederland samen zou vallen met de kronkelige loop van de Maas. Van de jaren 1960 tot 1980 zijn echter stukken van de rivier rechtgetrokken. Daardoor ontstonden een soort enclaves in de Belgische gemeente Wezet (in het Frans: Visé) en in de Nederlandse gemeente Eijsden. Met als gevolg dat de Belgische politie een stukje Belgisch grondgebied niet kon bereiken zonder over Nederlands grondgebied te wandelen of te rijden, en omgekeerd.
Dat zorgde ervoor dat de politie in deze gebiedjes moeilijk in actie kon komen tegen overlastproblemen zoals drugshandel, gedumpt afval en illegale feestjes. De eigenaar van jachthaven Portofino had hier vaak mee te maken: ‘Het is een vrijplaats,’ vertelde hij in 2016. ‘Naaktlopers komen er, homo’s spreken er af. Illegale vissers zie je er. Stropers ook. Of als je met je bootje flink wil feesten met drank en drugs, leg daar maar aan, de politie mag er toch niet komen. En, ook gebeurd: iemand met een postadres in Nederland, die daar in een bootje woonde en uitkering trok in Nederland. De sociale dienst kan hem toch niet pakken daar.’
In 2011 zag een wandelaar een lijk op het schiereiland liggen, onthoofd ook nog. Dat rook naar misdaad, maar de Nederlandse politie mocht er niet op af. Dus moesten de Belgen erheen: per boot, want over land kon dat alleen via Nederland en dat mag niet zomaar, daarvoor moesten ze eerst officieel toestemming vragen aan Nederland. De hele delegatie klom vanuit de boot het modderige talud van het schiereiland op. Ze waren er snel uit: de man was geen slachtoffer van moord. Het hoofd werd een paar meter verderop teruggevonden en was waarschijnlijk losgeknaagd door dieren, zo oordeelde de lijkschouwer. De overleden persoon bleek al enige tijd vermist en lag hier vermoedelijk al een paar weken.
En dan was er ook nog de Antwerpse club van snorrendragers, die elk derde weekend van juni het schiereiland claimde. Een bordje met de tekening van een snor en de tekst ‘Republiek Snoravia’ staat bij de landsgrens. Het drassige wandelpad op het schiereiland was dankzij vrijwilligers nog een beetje begaanbaar want het Limburgs Landschap hield precies op met harken bij het hekje dat Nederland van België scheidde. Zelfs de Hollandse gallowayrunderen gingen de grens niet over.
Daarom werd in 2016 afgesproken de enclaves te ruilen, zodat de landsgrens weer in het midden van de Maas kwam te liggen. Het resultaat is dat België op 1 januari 2018 enkele hectaren kleiner is geworden. België kreeg 3,09 hectare Nederlands grondgebied: het schiereilandje Petit Gravier. Nederland kreeg echter 16,37 hectare Belgisch grondgebied: de schiereilandjes Presqu’île de l’Illal en Presqu’île d’Eijsden.
De grondruil was slechts de tweede grenscorrectie tussen België en Nederland sinds de scheiding van de landen in 1830. In november 2016 tekenden, in aanwezigheid van koning Filip en koning Willem-Alexander, de ministers van Buitenlandse Zaken een verdrag over de nieuwe grens. In de loop van 2017 gaven de verschillende parlementen hun goedkeuring en vanaf 1 januari 2018 trad het verdrag in werking.
De snorrendragers uit Antwerpen kregen bij deze gelegenheid toestemming hun jaarlijkse weekend op het schiereiland te mogen blijven vieren. De Provincie Limburg heeft een mooi filmpje laten maken over de landruil, op YouTube is dat filmpje nog te zien.
Gebruikte informatie
* Nederland krijgt Belgisch schiereiland, NOS, 22 juni 2016
* Nederland stukje groter; grondruil met België – RTL NIEUWS, 28 november 2016:
* Vanaf 1 januari 2018 loopt de grens België – Nederland weer in het midden van de Maas, Provincie Limburg, item op YouTube, 31 december 2017
* Merci België! Nederland is vanaf maandag een stukje groter, AD, 30 december 2017
* Cadeautje van de Belgen: het vrijstaatje ‘Snoravia’