In 1885 zijn op de grens bij Erve Vaneker twee nieuwe grensstenen geplaatst, omdat die uit 1792 domweg verdwenen waren. Niemand kon vertellen, wat er met de grenspalen gebeurd was. Pas toen het bakhuis werd afgebroken, kwamen de grenspalen weer tevoorschijn.
[19 augustus 2020] Daarna volg ik de Aamsveenweg die voert richting de grensovergang aan de weg met de mooie naam Knalhutteweg. Op honderd meter van de weg, richting de grens die hier een klein stukje oostelijk van loopt, staan duidelijk twee oude grenspalen naast elkaar, met een bord erbij.
Dit zijn twee oorspronkelijke grensstenen uit het jaar 1792. Ze staan nu niet op de grens, maar zijn ‘voor de sier en de herinnering’ in de nabijheid van hun oorspronkelijke plaats weer opgesteld. Wat is er met deze grensstenen gebeurd?
Ze hebben tot nog niet zo lang geleden voor ruim 100 jaar dienst gedaan als fundament voor het zogenaamde ‘bakhuis van Erve Vaneker’. In oude grensprotocollen is hierover informatie teruggevonden.
Bewoners van de boerderij hadden kennelijk een naar praktische oplossingen neigende aard, kenmerkend voor zowel de Twentenaren als de mensen uit Münsterland: die ‘nutteloos in het veld staande stenen’ kun je beter voor een zinvoller doel gebruiken.
De familie Vaneker, die als “Wönner” (bewoners) van Groot Hündfeld (een klein stukje over de grens in Duitsland) sinds vele generaties veelvuldige betrekkingen qua verwantschap over de grens onderhield, heeft later deze plek verlaten. Het bakhuis is als historisch monument in Enschede weer opgebouwd.
De Knalhutteweg is een lelijke, functionele weg en het restaurant Sandersküper dat net aan de Duitse zijde staat doet flink z’n best om heel erg Duits te zijn. Er is veel ruimte op de parkeerplaats voor een dikke boerenbruiloft. Een grenspaal is in de terrasommuring weggewerkt.
Vroeger was hier de grensovergang Sandersküper. Deze grensovergang gaf de boeren in Alstätte, net over de grens, de mogelijkheid om rechtstreeks en tegen gunstige voorwaarden turf te leveren aan de Enschedese industrie. Hier onstond toen ook het café Sandersküper.
Gebruikte informatie
* Aamsveenweg, Opdegrens.eu
* Knalhutte (2), Opdegrens.eu