Bij de grenssloot tussen Nederland en Duitsland loopt een mooi wandelpaadje. Bij het bruggetje waar het Jurisdictiepad eindigt en het pad Duitsland in gaat, staat het bordje dat verwijst naar de Jurisdictiepaal, ongeveer 200 meter verderop. Langs het paadje staan enorme bramenstruiken.
Daar staat de Jurisdictiepaal in volle glorie. Heel mooi, dat deze cultuurerfgoedbakens soms zo’n mooi verzorgd plaatsje krijgen.
[19 augustus 2020] Zo kwam ik bij het begin van het Jurisdictiepad op het moment dat er net een heel serieus heerschap aan kwam fietsen. Serieus, ik dacht bij de eerste aanblik al: wat een doelgerichte blik zie ik daar in de ogen. Daar stond hij stil bij de bordjes bij het begin van het pad. En ik hoor ‘m zeggen: ‘Verdomd, dit klopt niet!’ en nog wat half binnensmondse verwonderingen. Ik kijk ‘m vragend aan en dan wijst hij me erop: een groot blauw bord ‘Fietspad’, maar direct ernaast… een nieuw bord van Staatsbosbeheer, waarop duidelijk staat, dat je hier niét mag fietsen! Heee!!
De meneer vertelt dat-ie van de Fietsersbond is. Er waren klachten binnengekomen bij de bond, van fietsers die door een boswachter staande werden gehouden op het Jurisdisctiepad. Tja, dat kan natuurlijk niet. Het bord van Staatsbosbeheer is een stuk nieuwer. Hier heeft een niet zo omgevingsbewuste plichtsgetrouwe uitvoerder van Staatsbosbeheer een ‘niet-fietsen’-bord geplaatst, met op nog geen méter afstand ervan een dik blauw bord ‘Fietspad’. Hier gaat de Fietsersbond werk van maken!
Dat de Jurisdictiepaal er zo mooi bij staat en gemakkelijk te bereiken is, dat is overigens nog maar sinds kort het geval: de verhalen van de OGVC over het opzoeken van deze Jurisdictiepaal getuigen van een flink geploeter langs slootkanten en door struiken. Het zijn de Vredener wandelvrienden (uit de Duitse gemeente Vreden) geweest, die gezorgd hebben voor het toegankelijk maken van deze grenspaal.
De Jurisdictiepaal is een rijksgrenssteen die is gemerkt met de wapens van Overijssel, Gelderland en het vorstbisdom Münster. Deze paal speelde een rol bij de strijd om het Twistveld, een grensgeschil tussen de Haaksbergse marken met Haaksbergen & Honesch en Langelo met de Gelderse marke Rekken. Deze strijd begon in 1611 en eindigde in 1773. Jurisdictie betekent rechtsmacht en heeft betrekking op het gebied waarover een overheidsorgaan bevoegd is. De paal is in 1766 geplaatst als paal nummer 1 van een serie van 186 grensstenen op de grens tussen Gelre en Münster, als opvolger van een houten jurisdictiepaal en is nu een gemeentelijk monument.
Gebruikte informatie
* Haaksbergen, Opdegrens.eu
* Jurisdictiepaal, Haaksbergen, Opdegrens.eu
* Jurisdictiepaal op Wikimapia
* Een provinciesteen in het Twistveld