10. De grenspost van Rhederbrug

[16 juni 2020] Vanuit het achterste deel van De Lethe ga ik westelijk naar Rhederbrug. Op weg daar naartoe rijd ik weer een stuk langs het B.L. Tijdenskanaal. En dan bij de Rhederbrug via de provinciale weg richting Duitsland.
Een kilometer of 3 verderop passeer je aan de linkerhand een totaal vervallen gebouwtje: het voormalige Nederlandse grenskantoor. Het staat te verpieteren, niemand die er wat mee doet. Een paar jaar geleden werd erom gesteggeld, de eigenaar zou er iets of juist niets mee gaan doen. Er zou een oplossing komen, dus…. was ik wel benieuwd wat ik hier nu zou aantreffen.
De grenskantoortjes van de verschillende landen stonden hier een kilometer uit elkaar. De feitelijke grens is een stukje verderop.

De grenspost in Bellingwolde is in 1956 in gebruik genomen, hij werd officieel ingeluid door de Commissaris van de Koningin. Met deze grenspost werd een aardige verkorting gerealiseerd in de verkeersverbinding tussen de Nederlandse en Duitse steden. Kennelijk was dit, voordat de snelweg bij Bad Nieuweschans gerealiseerd werd, een goed alternatief. Tot in 1993 de grenscontroles werden afgeschaft heeft deze grenspost officieel dienstgedaan. Vanaf de jaren 70 werden grenscontroles aan de Nederlands-Duitse grens samengevoegd waardoor douaniers van beide landen vanuit één grenspost werkten en niet langer ieder hun eigen grenspost hadden. Door de relatief grote afstand tussen de grenskantoren aan de Rhederweg/Zollstrasse is bij de grenspost Bellingwolde deze samenvoeging nooit tot stand gekomen.

De oude grenspost in vervallen staat in juni 2020
De oude grenspost in vervallen staat in juni 2020

Het Dagblad van het Noorden bericht in januari 2017: ‘Als de staat van het voormalige grenskantoor in Bellingwolde niet heel snel wordt verbeterd, krijgt de eigenaar een dwangsom opgelegd.
Dat heeft wethouder Bart Huizing (PvdA) van de gemeente Bellingwedde gisteren laten weten. Volgens hem is de eigenaar een investeringsmaatschappij elders in het land. De naam daarvan wilde hij niet kwijt. “Maar we hebben ze laten weten dat ze voor half februari het pand weer een beetje toonbaar moeten maken. Er moeten weer ramen in en het terrein moet worden opgeschoond. Als dat niet gebeurt, leggen we een dwangsom op.” (…) De verpauperde staat is veel Bellingwolders en de gemeentebestuurders een doorn in het oog. (…) Daarom staat het pand sinds 2008 al op een gemeentelijke lijst van ‘krotten die aangepakt moeten worden’.”
Deze gemeentelijke maatregel resulteerde uiteindelijk in dat de gemeente het pand voor 1 euro van de eigenaar over kon nemen.

In oktober 2018 weer nieuws, wederom in het Dagblad van het Noorden: ‘Oud grenskantoor Rhederbrug lijkt van de ondergang gered’. Een regionaal ondernemer heeft zich gemeld. Hij zegt het gebouw te willen restaureren en het als bedrijfspand te willen gaan gebruiken. Het zou gaan om een ‘emotionele band’, omdat ‘hij er vroeger zo vaak is langsgereden’.
Hierna moesten nog wel wat andere ‘belanghebbenden’ een akkoord geven, zoals bijvoorbeeld de provincie.

Toch was ’t nog niet helemaal beklonken. In een artikeltje uit januari, een paar maanden later, stelt de nieuwe eigenaar zich voor. ‘Van binnen is het pand hopeloos’, vertelt hij erbij. De laatste afspraken moeten nog worden gemaakt, maar over een paar weken zal de handtekening worden gezet.
Het toilet is al jaren niet doorgespoeld en ‘eigenlijk is alles kapot. Maar het wordt beter. We gaan het helemaal opknappen.’
De nieuwe eigenaar wil er een vergaderruimte van maken: ‘Buiten het kantoortje wil ik een paar veren plaatsen en een bord met het logo van mijn bedrijf erop. En ik wil er een slagboom neerzetten, om de historie van het grenskantoor in leven te houden.’ Het mag zo’n 60.000 euro gaan kosten en moet in de zomer (2019) klaar zijn.

Dit was de informatie die ik had toen ik op 16 juni 2020 aan kwam fietsen.
Op 1 juli verscheen een artikeltje in het Westerwolds digitaal nieuwsbulletin: het gebouw komt opnieuw in de verkoop. ‘Vanavond deelde wethouder Huizing tijdens de financiële raadsvergadering mee, dat de aspirant-koper zich als belanghebbende heeft teruggetrokken. Naar aanleiding van de berichten in de media hebben zich zo’n acht nieuwe geïnteresseerden bij de gemeente gemeld.’ De gemeente zegt toe, z.s.m. naar nieuwe belangstellenden te gaan zoeken. In het najaar zal worden besloten, welk plan het best binnen de gestelde voorwaarden past.’ Begin januari 2021 is duidelijk, dat het is gelukt! Het Dagblad van het Noorden wijdt er een artikeltje aan. Kennelijk is de aspirant-koper van juni 2020 er toch voor gegaan. De Ter Apeler ondernemer, handelaar in zonweringen, is het pand flink aan het verbouwen. Er zitten weer ramen in het gebouw en de muren zijn grondig gereinigd.
Binnenkort gaat de binnenkant aangepakt worden. De nieuwe eigenaar gaat zelf kantoor houden in het voormalige douanekantoor, maar gaat het ook aan anderen ter beschikking stellen: een leuke locatie voor vergaderingen! Ook zullen er een aantal ‘flexplekken’ komen voor mensen die tijdelijk werkruimte nodig hebben.
In oktober 2021 wordt de opening gepland. De eigenaar hoopt dat René Paas, de Commissaris van de Koning, het gerestaureerde douanekantoor komt openen: het is dan namelijk precies 65 jaar geleden dat de Commissaris van de Koningin het toen nieuwe gebouw kwam openen.

(september 2021)

>>> Update: 6 november 2021: het grenskantoor Rhederbrug is helemaal opgeknapt!!

Foto Richart Joling, de nieuwe eigenaar

RTV Noord meldt:
“Het was jarenlang een doorn in het oog van de gemeente Westerwolde: het voormalige grenskantoortje bij Rhederbrug. Maar na een opknapbeurt heeft het inmiddels meer weg van een toeristische trekpleister dan een ‘rotte kies’.Vol trots laat eigenaar Richart Joling foto’s zien van de huidige buitenkant van het gebouw. Hij noemt het een tussenstand, want het duurt nog wel even voordat de hele restauratieklus af is. De binnenkant moet nog een flinke opknapbeurt krijgen, maar de buitenkant is inmiddels behoorlijk aangepakt.” (Lees verder op de RTV Noord-website)

Gebruikte informatie
* Publicatie: ‘Op zoek naar grenspalen’, wandelingen langs de grens van paal tot paal, Herman Posthumus, 2010
* Bellingwedde dreigt met dwangsom, Dagblad van het Noorden, 28 januari 2017
* Oud grenskantoor Rhederbrug lijkt van de ondergang gered, Dagblad van het Noorden, 5 oktober 2018
* Grenskantoor Rhederbrug gered: ‘Eén euro alstublieft’, RTV Noord, 21 november 2018
* Grenskantoor Rhederbrug krijgt nieuwe eigenaar: ‘Binnen is het hopeloos’, RTV Noord, 24 januari 2019
* Grenskantoor Bellingwolde opnieuw in de verkoop, RTV Westerwolde, 1 juli 2020 
* Grenspost Rhederbrug op Wikipedia
* RTV Noord, 12 oktober 2020: ‘Het was een chaos en er kwam een verschrikkelijke walm op mij af’
* Het voormalige grenskantoor in Rhederbrug ziet er na opknapbeurt eindelijk weer toonbaar uit, Dagblad v.h. Noorden, 4 januari 2021
* RTV Noord: Grenskantoortje Rhederbrug na jaren opgeknapt: ‘De vlag hangt weer in de top’, 5 november 2021