[17 juni 2020] Aan de Duitse kant van de Hasseberg moet ik toch wat verder Duitsland in, de grens naar het zuiden wordt alleen gemarkeerd door een smalle houtwal tussen de weilanden en verder een sloot: de Walchumer Schlot. Slechts een half uurtje later fiets ik dichtbij de bossen achter Ter Apel, bij Hahnentange. Ik herken de boerderij waarover ik had gelezen dat een paar schuren per ongeluk over de grens heen waren gebouwd, waardoor nu sprake is van een aantal nieuwe palen en een driehoek-knik in de grens. Ik zocht even naar een paal, maar de boer stond me uit de verte aan te kijken. Laat maar.
Ietsje verder zuidelijk tref ik één van de mooiste palen, nr. 170. Die staat ook op een grensknik. Juist op die knikken staan de oudste grenspalen. Deze staat potdorie middenin een graanveld. Dat maakt me dan altijd even nieuwsgierig: hoe zit dat met het gebruik van ’t land? Ik heb gelezen over situaties waarbij boeren de palen hebben verwijderd omdat ze er last van kregen bij ’t maaien. Ik las ook dat de paal vervolgens moest worden teruggeplaatst en dat-ie dan per ongeluk een metertje verderop kwam te staan, wat weer tot dispuut leidde. Dit zorgde er vervolgens voor dat een extra markering op de paal werd aangebracht met de boodschap dat de eigenlijke grens een meter verderop is, maar dat deze extra markering vervolgens ook weer vervaagd of verdwenen is…
Bij het kanaal en de provinciale weg daarlangs tussen Haren (Duitsland) en Ter Apel steek ik over het Haren-Rütenbrock-kanaal, dat even westwaarts, net over de grens, uitkomt in het Ter Apelkanaal. Langs de verkeersweg staan de voormalige douanekantoren nog (Zollambt).
Het douanekantoor aan de Duitse kant staat op Airbnb: ‘Logeren op de grens in een oud Douanekantoor!’
Nog een paar kilometer naar het zuiden, rijdend op de grens richting Rütenbrock. Als ik daar aan ’t eind kom, ben ik op een bijzonder punt: het allerzuidelijkste puntje van de provincie Groningen. En derhalve op een punt waar drie ‘gebieden’ aan elkaar grenzen: Duitsland, Drenthe en Groningen. Hier is een zitje voor toeristen en staan wat bordjes. Uiteraard staan hier ook een paar officiële grenspalen.
Op de zuidgrens van de provincie Groningen ligt een stuk fietspad dat strak van oost naar west loopt tot het uitkomt bij het Ter Apel-kanaal.
Ter Apel, het zuidelijkste dorp van Groningen, ietsje westelijk van de landsgrens, is ontstaan bij het klooster Ter Apel, dat vanaf de 13e eeuw een voorwerk van de Premonstratenzers was en vanaf 1465 een klooster van de Orde van het Heilig Kruis.
In 1619 verwierf de stad Groningen het gebied Westerwolde en daar hoorde ook het klooster, het tegenover gelegen brouw- en bakhuis (nu Hotel Boschhuis) en de bijbehorende gronden bij. In de loop van de tijd plantte de stad steeds meer bossen aan op deze gronden. Gedurende de jaren 1931-1933 werden de overgebleven delen van het klooster gerestaureerd. In 1976 deed de stad het hele complex (klooster, Boschhuis en een deel van het bos) voor een symbolisch bedrag over aan het Rijk. Het bos kwam daarbij in eigendom van Staatsbosbeheer. De bossen (prachtig oud parkbos) en het klooster zelf zijn zeker een visite waard.
Gebruikte informatie
Ter Apel, Wikipedia