Als Groninger ben ik vertrouwd met het businessmodel van de winkeliers in het Duitse dorpje Bunde, net over de grens bij Bad Nieuweschans. Ik weet uit eigen ervaring dat het de moeite kan lonen, afhankelijk van hoe zwaar je de tijdsinvestering en de benzinekosten meerekent, om flink boodschappen te doen bij één van de megasupermarkten in Bunde. De waar wordt hier in het Nederlands aangeprezen en om de hoek kun je ook nog eens voor soms wel 20 cent minder per liter tanken. Zo is bij ons een kleine traditie ontstaan. Als we jaarlijks aan de gang gaan met het maken van likeur van het zomerfruit, dan halen we brandewijn in Bunde. Dat scheelt per fles al snel een euro of zes.
Fiets je langs de grens, dan stuit je aan beide zijden van de grens opmerkelijk vaak op supermarkten en andere retailwinkelbedrijven. Je zou denken: voor de ene kant geldt, dat het aan de andere kant goedkoper/duurder is. Mijn ervaring: in Duitsland is het aanmerkelijk goedkoper.
Maar zo algemeen kun je het in de praktijk niet stellen: Ik tref op veel plekken grote Nederlandse supermarkten, dus net aan de Nederlandse kant van de grens, die heel duidelijk mikken op de Duitse markt: de waren worden juist in het Duits aangeprezen. Hoe zit dan nu?
In ieder geval geldt vast en zeker deels het effect van een flinke historie van inzet en ervaring van de ondernemers op de grens. Zo lees je bijvoorbeeld op de website van de Rothenbach-supermarkt (bij de grens ten oosten van Roermond): ‘De Familie Willems had al enkele generaties een café met herberg aan de grens bij Rothenbach. Toen Harie Willems aan het roer kwam begon een nieuw hoofdstuk. Harie was een echte sjachelaar en handelde in alles dat los en vast zat. Vanuit zijn café begon hij met de verkoop van levensmiddelen aan de veelal Duitse klandizie. Na de oorlogsjaren nam dit een vlucht. Harie kocht de tegenover zijn café gelegen betonfabriek en vestigde hierin een levensmiddelenwinkel. Na twee generaties bestaat Supermarkt Rothenbach uit een royale grens-supermarkt, tezamen met andere familiebedrijven en horeca vormen we nu een gezellig winkelcentrum.’
Maar ‘overall’ is mijn antwoord vooralsnog: ik kan er de vinger niet achter krijgen. Het zal te maken kunnen hebben met enigszins triviale en exotische motieven: leuk om in het andere land te winkelen, waar alles er toch net even anders uitziet en waar net even andere accenten liggen, ook in de winkels. Zo schijnt het assortiment voor vegetarische eters beter/uitgebreider te zijn in Duitsland en is koffie van oudsher duurder in Duitsland.
Recent zijn in Duitsland de btw-tarieven verlaagd. Vanzelfsprekend trekt dat extra Nederlanders naar de Duitse supermarkten.
In de breedte geldt wellicht dat de verschillende supermarktconcepten inspelen op de emotie en de impulsiviteit van de Nederlandse cq. Duitse shoppers.
Misschien is daarbij ook weer sprake van regionale verschillen. In Limburg, zo wijst recent koopstromenonderzoek uit, geven Duitsers meer uit in Nederland dan de Nederlanders in Duitsland. Het winkelaanbod draait daar deels zelfs op de buitenlandse inkomsten. Demografische factoren kunnen een grote rol spelen, naast combinaties van tijdverdrijf: een dagje Maastricht of Venlo combineren met boodschappen doen. Dat geldt vast en zeker ook voor de stad Groningen, hoezeer de boodschappen in Bunde dan ook goedkoper zijn.
Gebruikte informatie
* Dit zijn de 5 redenen waarom we zo graag de grens oversteken om boodschappen te doen in Duitsland, DvnN, 6 oktober 2020
* Grensoverschrijdend winkelen in kaart (Deloitte), 16 september 2014
* Boodschappen doen in Duitsland echt euro’s goedkoper? Tijd voor een test!, AD, 11 juni 2020
* Website Goedkoop Duitsland
* Website Winkelen in Duitsland
* Duitsers kopen in Nederlandse grensstreek meer dan andersom
* Grensgangers, website
* I&O Research, koopstromenonderzoek
* Supermarkt Rothenbach, website