[6 oktober 2020] ’s Morgens om half negen ben ik direct na m’n ontbijt in Venlo naar de Groote Heide gefietst. Het is een uitgestrekt natuurgebied met heide en bos direct aan de grens. Het is ook het terrein van het vroegere oorlogsvliegveld van de Duitsers: Fliegerhorst.
Het fietspad gaat pal langs de Duitse grens, helemaal van het noorden naar het zuiden, door het natuurgebied dat deels ook in Duitsland ligt. Vanaf het noorden aan de linkerhand dicht bos, aan de rechterhand een prachtig heidelandschap met verspreide vliegdennen. En verderop zicht op wat vroeger de startbaan moet zijn geweest. De verkeerstoren zie ik niet, die is aan de andere kant – westelijk – tussen de bomen. Deze toren is nu een klimtoren.
De Groote Heide is al sinds 1883 militair oefenterrein. In 1913 werd de eerste provisorische landingsbaan aangelegd. In 1930 werd het een officieel vliegveld. Het vliegveld kreeg bekendheid door de luchtshows die hier werden georganiseerd. (Er is zelfs een bezoekje geweest van het luchtschip ‘Graf Zeppelin’.)
In de winter van 1940/1941 werd het hulpvliegveldje uitgebreid tot een landingsterrein van ca. 200 hectare. Duizenden Nederlandse arbeiders werkten mee aan de bouw. Het vliegveld diende met name het doel om het Ruhrgebied tegen geallieerde aanvallen te beschermen. In de bossen en de heide aan de oostelijke kant, nu in Duitsland, lagen twee complexen met werkplaatsen en hangars.
Er werden drie startbanen aangelegd. Een van 1250 meter en 2 van 1450 meter lengte. Ze waren 100 meter breed. De banen zijn veelvuldig gebombardeerd en vervolgens weer gerepareerd.
Tussen 1941 en 1943 behaalden de Duitse nachtjagers die opstegen van het Fliegenhorst-vliegveld de grootste successen. Vanaf juli 1943 kwam steeds meer tegenstand van de Amerikaanse Air Force. Op 3 september 1944 werd de vliegbasis tijdens een gecoördineerde actie van honderden Britse vliegtuigen volledig verwoest.
Op 5 september 1944 trokken de Duitsers zich terug en werden de gebouwen opgeblazen.
Op 1 maart 1945 werd Venlo bevrijd. De Amerikanen namen het vliegveld in gebruik en noemden het ‘Yankee 55’. Churchill en Eisenhower hebben in deze periode Fliegenhorst bezocht.
Na de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld overgelaten aan de natuur en aan zweef- en modelvliegers. Aan het einde van de jaren ‘80 werden de landingsbanen gesloopt. De aarden heuveltjes maken de loop van de baan nog herkenbaar.
In 2008 is op de grens in de Groote Heide, aan de achterzijde van het vliegveld, een gedenkplaats gecreëerd. Informatiepanelen herinneren hier aan de geschiedenis van het vliegveldterrein.
Gebruikte informatie
* Groote Heide, wikipedia
* Vliegbasis Venlo-Herongen, wikipedia
* Stichting Klimtuin Fliegerhorst