[7 oktober 2020] Even later kom ik bij het meest lelijke gebied dat ik tot dusver, vanaf Nieuwe Statenzijl, heb aangetroffen. Eerst kom ik langs een hele diepe groeve die pal aan de Duitse zijde van de grens ligt, die hier overigens een haakse bocht maakt.
Even verder, in Nederland, wordt ’t nog erger; het lijken wel de kolenhopen zoals ik die nog ken uit de buurt van Lille, als je naar Parijs rijdt. Grote zwarte heuvels, vreselijk.
Even de hoek om en dan wordt ’t nòg erger: allemaal shovels en ander grof grondverzetgeschut is bezig alle natuur uit de aarde te wringen. Deprimerend. En het is nog niet voorbij, want daar is ook een enorm recyclebedrijf van vele hectaren groot: hopen met gebruikt hout en ander afval. Gossie, wat een narigheid hier!
Ik ben beland op het bedrijventerrein Ora et Labora. Dit is een privaat ontwikkeld industrieterrein dat bestaat uit een beperkt aantal milieuhinderlijke bedrijven die zich met name richten op de recyclingbranche. Het gebied ligt ingeklemd tussen Brunssum en de Duitse grens, die pal achter het industriegebied een strakke lijn trekt. Direct achter deze lijn het beschermde Duitse natuurgebied Taverener Heide waar zeldzame planten- en diersoorten voorkomen zoals de boomleeuwerik en meer dan 40 libellensoorten. Wat een tegenstelling!
Een beetje online speurwerk brengt me bij de informatie uit een structuurontwikkelingsplan, uitgevoerd door adviesbureau Broplan in opdracht van de Parkstad-regio (waar de gemeente Brunssum bij hoort). Het lijkt erop dat het gebied een betere toekomst beschoren is: revitalisering van het gebied is het oogmerk. ‘Voor de werklocatie Ora et Labora wordt gestreefd naar een concentratie van deze activiteiten op een meer centraal gelegen locatie in de regio. Het terrein kan middels de Buitenring beter ontsloten worden, maar de activiteiten werken ook conflicterend met het oog op recreatieve en natuurontwikkeling. Ook wordt gedacht aan een reserveringslocatie op het gebied van duurzame energie.’
Een bedrijf met de naam ‘Hendrik’, ook aangeduid als ‘Uitbreiding Hendrik’, behoort tot de naargeestige grondverzetindustrie alhier. Deze naam verwijst naar de voormalige Staatsmijn Hendrik die een kilometer verderop, in de wijk Rumpen in Brunssum, stond. Deze mijn heeft tussen 1915 en 1963 91 miljoen ton kolen geleverd. Dit was met 1008 meter de diepste mijn in Nederland. Dit is tevens de mijn waar in 1928 en in 1947 tragische mijnrampen plaatsvonden: ieder met 13 dodelijke slachtoffers.
Na de sluiting van de mijn nam in 1969 de NAVO intrek in het gebied en werd het terrein in gebruik genomen als het Europese hoofdkwartier van de centrale strijdkrachten (nu Joint Force Command Head Quarters Brunssum genoemd). Er werken hier 1500 mensen.
Gebruikte informatie
* Staatsmijn Hendrik
* Teverener Heide
* Ora et Labora, industriegebied
* What is JFC Brunssum?