Holle wegen komen vaker voor langs de randen van stuwwallen. Ze kunnen ontstaan door uitspoeling, maar net zo goed door veelvuldig gebruik. Oostelijk ligt het Reichswald, westelijk de Sint Jacobsberg. De Neutraleweg (onderdeel van N843) is samen met de Holleweg, die in het verlengde ligt, een doorlopende weg van de buurtschap Breedeweg bij Groesbeek naar Milsbeek bij Gennep.
[5 oktober 2020] (…) Daarna de Neutraleweg op, Limburg in. De origine van de naam hangt samen met een stukje ‘gedeelde grens’. Verderop heet deze weg de Holleweg en dat is niet voor niks: ik fiets hier diep dòòr de stuwwal heen.
De Neutraleweg vormt een strook Limburgs land, ingeklemd tussen Gelderland en Duitsland. Grenspaal 593 markeert het noordelijk einde van de Neutraleweg, grenspaal 591 staat bij de scheiding Neutraleweg-Holleweg en grenspaal 589 staat aan het begin van de Holleweg.
Reeds in de 15e eeuw was het verloop van de grens in dit gebied moeilijk te bepalen. In de 17e eeuw stonden De Neutraleweg en Holleweg onder het gezag van zowel Gelre als Kleef. De nederzetting Grafwegen werd op gezag van Kleef aan de rand van de grens, bij de huidige grenspaal 593, gesticht. Zodoende konden de boeren de grenspalen niet meer verplaatsen.
In 1814 werden Nederland en België samengevoegd tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, waarbij de Maas voorlopig de oostelijke grens zou vormen. De grenspaal 593 bij de Neutraleweg markeerde de splitsing van waar twee verdragen betreffende de rijksgrens van Nederland werden vastgelegd. Voor de grens ten zuiden van de paal gold het Traktaat van Aken. Voor de grens ten noorden van de paal, tot aan de Rijn, gold het Traktaat van Kleef (beide 1816). De grenslijn met Pruisen werd in 1818 in Emmerich vastgelegd. Tot 1847 markeerden eikenhouten grenspalen de grens; later werden zij vervangen door stenen exemplaren.
Zo werd de weg vanaf grenspaal 589 tot en met 593 onder het beheer van zowel het Pruisische Kleef als het Nederlandse Ottersum gesteld. Volgens het verdrag zouden de vijf grenspalen zowel aan de oostelijke als aan de westelijke zijde van de weg geplaatst worden, waarmee de gehele weg als grens werd aangemerkt.
Tijdens de Belgische Revolutie in 1830 sloot Limburg zich aan bij het nieuwe Belgische Koninkrijk. Door het gemeenschappelijke beheer van de Neutraleweg moet hier een opmerkelijk langgerekt drielandenpunt gelegen hebben. Met het Verdrag van Londen in 1839 kwam Ottersum weer onder Nederlandse heerschappij.
Na de Tweede Wereldoorlog eiste de Nederlandse regering een groot gebied van Duitsland ter compensatie van de geleden schade tijdens de oorlog. Het gemeenschappelijke beheer werd opgeheven en de grens kwam voorlopig te liggen aan de oostelijke zijde van de weg. In 1963 wijzigde men de grens definitief en werden de Neutraleweg en de Holleweg volledig Nederlands. In 1991 kwam door de verbreding van de weg een gedeelte hiervan op Duits grondgebied te liggen.
De route van de derde dag van de Nijmeegse Vierdaagse, uitgezonderd van de 30-kilometer-route, loopt via deze weg.
Gebruikte informatie
* Neutraleweg, Wikipedia
* Holle weg, Wikipedia