[5 oktober 2020] Bij Hommersum kom ik wederom bij de grens. Ik zie dat ook hier vroeger een spoorlijntje heeft gelopen: het ‘Duits lijntje’. Het wordt juist nu weer, met toeristisch oogmerk, uit de mottenballen gehaald. Daarna over wat Duitse boerenweggetjes: het is een fijn verloren streekje. Deze streekjes ‘spreken’ meer, voor mij, dan prachtig uitgestrekte toeristenfietspaden door heide en bos. Dat is immers min of meer inwisselbaar en kan net zo goed op de Veluwe zijn. (Hoe mooi ook, overigens.)
De Niers en de Kendel, die hier een heel stuk de grens vormen, zijn nu populaire kanorivieren. Verder is Hommersum een stil dorpje, weggestopt tegen de grens. In het hart van het dorpje is een grensovergang alleen voor fietsers.
Ietsje boven het dorp ligt nog een andere grensovergang voor fietsers. Hier liep vroeger het zogenaamde Duits lijntje, een spoorverbinding tussen Wesel (aan de Rijn in Duitsland) en Boxtel (een stukje zuidelijk van Den Bosch). Het lijntje werd uitgebaat door de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij (NBDS) en werd geopend in 1878. De lijn maakte eertijds onderdeel uit van de snelste verbinding tussen Londen westelijk, en Berlijn en St.Petersburg oostelijk. Vanaf 15 mei 1881 reden over deze lijn D-treinen (internationale sneltreinen) waarmee men zonder overstappen van Londen via Vlissingen naar Berlijn kon reizen. Vanwege dit comfort maakten veel diplomaten en vorsten, waaronder de Russische tsaren, op hun Europese reizen gebruik van dit traject. Volgens de dienstregeling van 1911 deed men per trein ongeveer 20 uur over het traject van Londen naar Berlijn. Het Duitse grensstation was station Goch, het Nederlandse was station Gennep.
Na de Eerste Wereldoorlog werd het lijntje gedegradeerd tot een zijlijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de bruggen over de Maas en over de Rijn opgeblazen en was het helemaal voorbij met het Duits lijntje. Wel zijn in Noord-Brabant na de oorlog nog gedeeltes van het lijntje in gebruik geweest.
In 2019 was in het Museum Het Petershuis in Gennep een expositie te zien over ‘150 jaar Duits lijntje’. Langs het traject van het lijntje van Boxtel naar Wesel zijn nu uitgebreid beschreven wandel- en fietstochten, zowel op papier als online, beschikbaar.
Ietsje ten zuiden van Hommersum vormt de A77-snelweg een belangrijke grensovergang. Je ziet vanaf net buiten Hommersum het complex van de douanegebouwen nog staan. De opening was in 1986. In 1993 was het, met het Schengenakkoord, al gauw gedaan met de douanedrukte bij de snelweg.
De grensovergang in het centrum van Hommersum werd na ‘Schengen’ weer feestelijk geopend, maar korte tijd later weer gesloten: de brug over de Kendel kon het vele verkeer niet aan. In Hommersum zelf kun je, zowel in het centrum van het dorp (met een verbeterde brug) als bij het traject van het Duits lijntje, met de fiets of wandelend de grens over. Men is momenteel in overleg over mogelijkheden voor een grensovergang die ook voor auto’s geschikt is.
Gebruikte informatie
* Hommersum, wikipedia
* Duits lijntje, wikipedia
* Duits lijntje, website
* Duits lijntje, andere website
* ‘Gemeente Meijerij koopt Duits lijntje’
* Duits lijntje, Museum het Petershuis
* Een ijzeren levensader, het Duits lijntje
* Duits – Nederlands vriendschapsfeest op 3 oktober 2020 in Hommersum