134. Mesch en Withuis

De Sint-Pancratiuskerk in Mesch (het zuidelijkste kerkdorp van Nederland) is één van de oudste stenen kerken in Nederland. Het eenbeukige schip dateert deels uit de 9e eeuw en heeft in het onderste gedeelte van de noordelijke buitenmuur een, voor Nederland uniek, visgraatmotief. Dit is een van oorsprong Romeins metselverband. De kerk is in de openingsscène van de tv-serie ‘Dagboek van een herdershond’ op de achtergrond te zien.

De Sint-Pancratiuskerk in Mesch
De Sint-Pancratiuskerk in Mesch

[8 oktober 2020] Voorbij ’s-Gravenvoeren, waar de mooie oude huizen staan waarvan sommige het riviertje de Voer overkappen, kom ik bij Mesch weer over de Nederlandse grens. Eigenlijk ben ik dan al bijna uit het heuvellandschap. Nog even de grens weer over bij Moelingen en daarna bij grensovergang Withuis wéér Nederland in. Hier kom ik langs een aardige reeks mooie grijszwartgeschilderde grenspalen.

Op 12 september 1944 was Mesch het eerste Nederlandse dorp dat bevrijd werd door Amerikaanse soldaten. Naast de openbare basisschool staat een gedenksteen ter nagedachtenis aan de bevrijding. Ook staat er een ander monumentje in Mesch. Deze is ter nagedachtenis aan Leonard Hoffman. Hij was de eerste Amerikaanse soldaat die tijdens de bevrijding van Nederland om het leven kwam. Hoffman was 24 jaar en net 9 maanden getrouwd toen hij om het leven kwam.

Grenspaal bij Mesch
Grenspaal bij Mesch

De Sint-Pancratiuskerk in Mesch (het zuidelijkste kerkdorp van Nederland) is één van de oudste stenen kerken in Nederland. Het eenbeukige schip dateert deels uit de 9e eeuw en heeft in het onderste gedeelte van de noordelijke buitenmuur een, voor Nederland uniek, visgraatmotief. Dit is een van oorsprong Romeins metselverband. De kerk is in de openingsscène van de tv-serie ‘Dagboek van een herdershond’ op de achtergrond te zien.

De Voer stroomt door het dorp en iets noordoostelijk ervan staat langs de rivier een middeleeuwse watermolen, de Meschermolen. Af en toe maalt deze molen nog en in het bijgebouw kun je logeren. De Voer stroomt even verderop, iets noordelijk van de grensovergang, door Withuis.

Grensmonument bij grensovergang Withuis
Grensmonument bij grensovergang Withuis

Withuis is maar een klein gehuchtje maar vroeger verwerkte de grensovergang alhier, als verbinding met de Voerstreek vanuit het noorden, veel verkeer. Deze grensovergang werd door Keizer Wilhelm II gebruikt toen hij na de Eerste Wereldoorlog naar Nederland vluchtte. In Eijsden stapte hij daarna op de trein.
Tot 1992 was hier een druk douanekantoor gevestigd, maar dat is sinds de opheffing van de grenscontroles gesloten. Er is nabij de grensovergang een monument opgericht ter herinnering aan deze voormalige grensovergang.

Gebruikte informatie
* Mesch, wikipedia
* Meschermolen, wikipedia
* Website Meschermolen
* Withuis, wikipedia