Geulle bestaat uit drie verschillende dorpen met alle drie een totaal ànder karakter. Geulle aan de Maas is het ‘oude dorp’ en ligt aan de westelijke kant van het Julianakanaal (bij de plek waar vroeger de Geul in de Maas uitmondde). Het heeft slechts 200 inwoners. Hier vind je een prachtige stokoude kerk en het voormalige gemeentehuis.
[3 november 2020] Daarna zoek ik het Julianakanaal weer op want de onverharde boerenweggetjes dichter bij de Maas lopen niet door. In dit geval komt dat door het laatste stukje van de Geul, die hier in de Maas uitstroomt. Bij het gehuchtje Voulwames staan wat boerenhuizen aan de Maas, vlakbij de monding van de Geul.
Verderop kom ik bij het dorpje Geulle aan de Maas. Grappig: de Geul heeft dus eens z’n loop verlegd en kwam vroeger hiér in de Maas uit. Er staat een mooie witte voorborg achter een gracht. Hier heeft vroeger Kasteel Geulle achter gelegen.
De plaats waar de Geul nu in de Maas uitkomt ligt iets zuidelijker, bij het buurtschap Voulwames. Geulle aan de Maas is in de jaren ‘20 van de 20e eeuw, door het graven van het Julianakanaal, afgescheiden van de andere delen van Geulle. ‘De Geulles’ aan de andere kant, met zo’n 2500 inwoners, heten Geulle-Beneden en Geulle-Boven. Geulle-Beneden ligt direct achter het kanaal, op een meter of 40 hoogte. Geulle-Boven ligt op het plateau, achter het hellingbos, op een hoogte van 108 meter.
Net ten zuiden van Geulle aan de Maas stond vroeger een prachtig renaissancekasteel. Nu resteert daarvan alleen nog de voorhof, die op zich nog heel bijzonder is en min of meer ook door kan gaan voor ‘kasteel’. Het voormalige kasteel is in 1847 afgebroken. Waarom, dat wordt helaas niet vermeld. De Belgische graaf, dan net de nieuwe eigenaar, liet de boel afbreken en verkocht via publieke verkoop de stenen en het houtwerk. Met het onbruikbare materiaal vulde hij de grachten en vijvers. Wat-ie nog wel mooi vond, dat vervoerde hij naar z’n paleisje in Brussel.
Later heeft de burgemeester van Geulle lang in het voorhof gewoond.
Ook Geulle aan de Maas liep in 1993 en 1995 volledig onder en kreeg destijds de bijnaam ‘Geulle ìn de Maas’.
Vanuit Geulle aan de Maas gaat een voet- en fietsveerpontje naar Uikhoven, het Belgische dorp aan de overkant. Uikhoven lag 800 jaar geleden ook aan de oostkant van de Maas, maar deze is na een overstroming enige kilometers naar het oosten verschoven.
De Geul zelf komt nu dus een kilometer of vier zuidelijk van Geulle uit bij de Maas, bij het buurtje Voulwames. Kort daarvoor gaat rechts van je, wanneer je vanuit het zuiden langs de imposante kasteelboerderij van het voormalige kasteel Hartelstein rijdt, het riviertje onder het Julianakanaal door. Jawel, het riviertje gaat er ònder door. Het grote Julianakanaal gaat hier met een aquaduct over het riviertje heen. Best bijzonder.
Gebruikte informatie
* Geulle, Wikipedia
* Website Geulle.com
* Geulle aan de Maas, Wikipedia
* Kasteel Geulle, Wikipedia
* Kasteel Hartelstein: