[4 november 2020] Het fietspad loopt dan recht op de Achelse Kluis af. Een grenskapel, lees ik: ‘Grenskapel en ‘eremietenstichting’ sinds 1660’. Sinds 1846 zitten er Trappisten in, Cisterciënzer monniken. De grens loopt letterlijk dwars door het terrein en wordt op de oprijlaan met een schuine lijn gemarkeerd.
De Sint-Benedictusabdij van Achel, officieel de abdij Onze-Lieve-Vrouw-van-La-Trappe-van-de-Heilige-Benedictus geheten, maar doorgaans ‘de Achelse Kluis’ genoemd is een voormalige cisterciënzerabdij die deels op Belgisch, deels op Nederlands grondgebied ligt. Het Belgische gedeelte ligt in de gemeente Hamont-Achel, het Nederlandse in de gemeente Heeze-Leende.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de grens tussen het door Duitsland bezette België en neutraal Nederland dwars door de abdij afgebakend: langs de grens kwam een afrastering die onder hoogspanning stond. Hiervoor werd een deel van de abdij afgebroken op kosten van de abdij. De muur is intussen hersteld, maar er zijn nog sporen van de beschadiging te zien.
In 1656 bevond zich al een grenskerk voor katholieken uit Nederland in het land van Achel. De katholieke eredienst was toen in Nederland verboden (een periode die duurde van 1648 tot omstreeks 1672). In 1686 werd op deze plek een gemeenschap van kluizenaars gesticht (vandaar ‘kluis’). Sinds die tijd is de Achelse Kluis een centrum van gebed, beschouwing en geestelijk leven. Deze traditie werd slechts onderbroken door de verdrijving van de broeders uit hun klooster door de Franse Revolutie. In 1846 werd de traditie echter weer voortgezet door de Trappistenmonniken van de Abdij van Westmalle, die hier een priorij stichtten om in de geest van de Cisterciënzer orde een leven te leiden van gebed, arbeid en studie. In 1871 werd deze tot abdij verheven en heette sindsdien Sint-Benedictusabdij. De neogotische abdijkerk uit 1885 werd ontworpen door de beroemde architect Pierre Cuypers.
Vanwege het teruglopende aantal monniken werd in september 2011 besloten dat de Achelse Kluis niet langer een zelfstandige abdij zou zijn, maar opnieuw een bijhuis van de abdij van Westmalle. In maart 2017 resteerden nog slechts twee broeders. In september 2017 kondigde het bisdom Hasselt aan dat de uit Brazilië afkomstige christelijke leefgemeenschap Fazenda da Esperança (‘boerderij van de hoop’) de plaats van de trappisten zal innemen: ‘Wij helpen jonge mannen terug structuur vinden in hun leven, door middel van de drie pijlers: werk, gemeenschap en spiritualiteit. Bijna iedereen kan bij ons terecht die open is voor onze gemeenschap. Wij leven zonder sigaretten, alcohol, drugs, internet en medicamenten.’
De twee overblijvende monniken verhuisden in de zomer van 2020 naar Westmalle.
De Achelse Kluis is nog steeds een bedrijvige plek. De abdij bezit een brouwerij, een herberg-brasserie, een voedingswinkel, een galerie voor religieuze artikelen en een expositieruimte. Ook is er een gastenhuis waar bezoekers deel kunnen nemen aan de liturgische plechtigheden, zoals het Koorgebed. De brouwerij, die blond en bruin bier van het merk Achel brouwt , is in een oud pand gevestigd dat vanaf de brasserie bekeken kan worden. De bierproductie van de Westmaller trappisten was in 1914 gestaakt, maar werd in 1998 weer ter hand genomen.
Gebruikte informatie
* Achelse Kluis: https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Achel
* Het doek valt voor de trappisten van de Achelse Kluis
* Facenda de Esperanca
* De Achelse brouwerij:
* Laatste trappisten verlaten Achelse Kluis