179. Hazeldonk – de grens is nog goed voelbaar

[5 november 2020] Even verderop kom ik bij Hazeldonk. Iedereen die met de auto vanuit Nederland naar Antwerpen/België rijdt kent Hazeldonk: het grote voorzieningengebied aan de snelweg bij de grens met België. Vaak hoor of merk je de aanwezigheid van een snelweg al ver van tevoren. Hier is dat niet zo. Eigenlijk word ik ‘m pas gewaar als ik de brug op fiets.
Op de brug staan hoge hekwerken die je het heldere zicht op de snelweg ontnemen.

De verzorgingsplaats Hazeldonk is voorzien van veel parkeerplaatsen voor pauzerende vrachtwagens, een tankstation, een hotel en diverse eetgelegenheden. De grensovergang verwerkt dagelijks gemiddeld 55.000 voertuigen. Hiermee is het de drukste grensovergang van Nederland en zelfs één van de drukste van Europa. De bedrijventerreinen Hazeldonk en Meer (aan de andere kant in België) zijn midden jaren ‘80 gebouwd waarbij ook aansluitingen op het Bredase industriegebied (Breda 6000-7000) zijn aangelegd.
En dan is er ook nog de, naast de snelweg lopende, HSL-zuid-treinverbinding.

Vanaf de brug over de snelweg
Vanaf de brug over de snelweg

In mei 2019 onderzocht NRC in welke mate de grensovergang in het ‘Europa zonder binnengrenzen’ nog beleefd wordt. De douanekantoren zijn verdwenen. De aparte bedrijventerreinen hebben een gezamenlijke belangenvereniging voor de belangen aan weerszijden van de grens. De gevoelde nood tot samenwerking kwam onder meer naar boven bij een brand in 2001: er was te weinig bluswater en de verschillende brandslagen sloten niet op elkaar aan. Gezamenlijk optrekken was ook nodig om overlast tegen te gaan. Er werd gekampeerd, gebarbecued, er bleef veel rommel achter en mensen deden overal hun behoefte. Ook ladingdiefstal kwam veel voor. Inmiddels is onder meer een gezamenlijk veiligheidsplan opgesteld.

Maar nog steeds zijn er lastige gevolgen door verschil in aanpak, regelgeving en beleid tussen Nederland en België. Aan Nederlandse kant bestaat sinds enige jaren een betaald parkeerterrein voor trucks. De chauffeurs betalen hier veertien euro per nacht en krijgen daarvoor beveiliging en sanitaire voorzieningen. Dat bracht sommige chauffeurs er toe aan de andere kant te parkeren, waar het gratis is en geen goed sanitair is. Zo werd de narigheid verplaatst.

Luchtfoto Hazeldonk, foto Beeldbank Rijkswaterstaat

De parkmanager van de Nederlands-Belgische bedrijvenvereniging Hazeldonk-Meer vertelde in 2019 dat de wil om samen te werken er wel is, doch dat deze helaas nog wel eens wordt gefrustreerd: ‘Qua regels en wetgeving lopen we nog tegen een grens aan’.

Zo zijn er twee camerasystemen voor toezicht. Voor wie de beelden mogen bekijken geldt in Nederland en België een verschillend beleid. Afval mag niet grensoverschrijdend worden opgehaald. Nederlandse bedrijven zouden graag van de windenergiestroom van de grote Belgische windmolens gebruik maken, maar ‘dat mag niet’.
Als aan Belgische zijde een ongeluk gebeurt kan de Nederlandse brandweer er soms veel eerder zijn, maar er mag pas versterking van de Nederlandse zijde komen als de Belgische commandant ter plaatse is.

Sinds België een vignet heeft ingevoerd, neemt het sluipverkeer over de kleinere grensovergangen toe. Bedrijven op Hazeldonk zouden graag ter plekke bij de grensovergang hun stempels en papieren willen krijgen voor ladingen die bedoeld zijn voor buiten de Europese Unie. Nu moeten ze daarvoor eerst naar de douane in Rotterdam, Antwerpen of Moerdijk.

Gebruikte informatie
* Grensovergang Hazeldonk
* In Hazeldonk is de grens nog voelbaar in de regels