De Duitse klant in De Hut is niet blij met de aangekondigde sluiting van de grenswinkel, precies op de grens tussen Lobith en het Duitse Elten: ,,Wir haben gehört dass Sie zu machen. Ist dass richtig? Das ist aber schade.”
Ook voor Nederlanders zal het wennen zijn dat de vooral vanwege zijn grote assortiment aan koffie vermaarde winkel binnenkort niet meer is. Volgens Pascal Mulder, die De Hut samen met zijn vrouw Dunja runt, is sluiting echter onvermijdbaar.
,,Door een combinatie van redenen”, legt hij uit. ,,In april komt er statiegeld op blikjes. Dan is het voor de Duitse klant niet meer interessant om bij ons te kopen. Ook voor de Nederlandse niet, want wie gaat straks met die plakkerige lege blikjes in zijn boodschappentas terug naar de winkel? Iedereen gaat straks flesjes kopen.”
Via de website van de Vlaamse grensgemeente Waasland trof ik een paar prachtige natuurwandelingen op de grens met Zeeuws-Vlaanderen. De ene is bij het grensdorp Koewacht, de andere is oostelijk bij de Schelde, bij de polders die nu weer teruggegeven worden aan de natuur.
Het Pereboomsgat en de Grote Kreek zijn restanten van overstromingen in vroegere tijden. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werden ze door de Spanjaarden gebruikt als transportaders naar hun forten. Vandaag vormen de kreken oases van rust waar het vooral prettig wandelen.
Op de grens van Nederland en België is een van Europa’s grootste getijdengebieden in de maak. In het groene hart van het Grenspark Groot Saeftinghe krijgt de Schelde opnieuw vrij spel. Slikken en schorren geven het landschap vorm, met de kerk van Prosperdorp en de radartoren van Ouden Doel als bakens.
“Wij zijn Job en Jolanda, de trotse eigenaren van ´t Zollhoes. We nemen je graag mee met ons wonderlijk avontuur op de Duitse grens.”
Kijk eens op de website van Zollhoes. Je kunt daar heerlijk overnachten in een oude douanekantoor. “Na jarenlang in het hoge noorden van Nederland te hebben gewoond en werkzaam te zijn als exporteur (Job) en banen in de horeca en zorg (Jolanda), werd het tijd om onze grote droom uit te laten komen. Het kopen van een bijzonder pand met een rijke historie, waarin meerdere appartementen en mogelijkheden zijn om het onze gasten naar de zin te kunnen maken. In dit pand komen onze gezamenlijke passies bij elkaar: gastvrijheid, verbinden in gezelschap en heerlijk koken.”
Grensfietsen.NL ontving een bericht op Facebook. Zollhoes hoort nu ook bij de groeiende Facebook-community van Grensfietsen.NL.
Op de website tref je meer informatie over de historie van het Zollhoes: “‘t Zollhoes is een voormalig Duits grenskantoor waar door de jaren heen verschillende douaniers met hun gezinnen hebben gewoond. Iedereen die Duitsland in of uit wilde, werd aangehouden en moesten hun papieren laten zien. Dit gebeurde ook weer bij het Nederlandse douane kantoor hier even verderop. Tijdens de oorlog werden de controles nog strenger natuurlijk. In de jaren 70 werd het te druk met alle transport heen en weer en moest er een kantoor bijgebouwd worden om alle drukte aan te kunnen.” Lees verder op de Zollhoes-website.
Enige weken terug maakte ik melding van een door Stichting Het Groninger Landschap georganiseerde wandeling, met gids, langs de grenspalen in het zuidoosten van de provincie Groningen. Op zondag 22 januari heb ik samen met vriend Chris deze wandeling gemaakt. Gids Charlotte nam ons en een 12-tal andere wandelaars mee naar de grens.
De wandeling was uiteindelijk 8,5 kilometer lang. We liepen eerst zuidelijk langs het buurtschap Pallert, bezaaid met vrijstaande opgeknapte keuterboerderijtjes. Rustzoekers en verwegwoners hebben hier hun paradijs. Het loopt dood op een paadje bij de grens, waar nog ‘ceremonieel’ een slagboom aanwezig is.
Daarna was het 5 kilometer wandelen óp de grens. Althans: een strook ‘karrepad’ langs de houtwal, waarin we om de ongeveer honderd meter een grenspaal konden vinden. Soms een saaie betonnen of grindstenen paal, maar soms ook eentje van Bentheimer zandsteen. Dat zijn de stenen uit 1764.
Langs de Drentse en Groningse grens zijn er ook nog 7 ‘hamerstenen’. Die hebben een verbrede kop, zijn mooi rond afgesleten, geërodeerd. Bij het grensnatuurgebied De Linie, restant van een oude verdedigingswal een paar kilometer oostelijk van Bourtange, staat er zo eentje. Aan de enige kant de P van Pruisen, aan de andere kant een B. Die B is van België.
Uhh, grapje. Uhh, nee, toch geen grapje. In die tijd was de Latijnse naam van Nederland ‘Respoeblika Belgica Foederata’. Zou je zelf niet zomaar verzinnen! 😉
Het stuk grenswandelen zuidelijk van de Bisschopsweg, de grensverbindingsweg oostelijk van Bourtange, was nieuw voor mij, daar kun je niet fietsen. Maar er was ook niet zo veel te beleven. Het stuk noordelijk daarvan, met aan de westkant het Linie-natuurgebied is ook voor passerende grensfietsers een mooie wandeling waard. Wat ook geldt voor het ‘soldatendijkje’, dat daarvandaan naar Bourtange loopt.
We kregen halverwege, bij het passeren van de voormalige grenspost Abeltjeshuis, een kop koffie en een zandkoekje. Charlotte en haar twee meewandelende gidscollega’s vertelden zo nu en dan iets over de grens en de grenspalen, maar dat getuigde niet of nauwelijks van bijzondere kennis of anekdotiek. Eigenlijk kreeg ik zelf niets te weten, wat ik nog niet wist.
Nochtans een hele fijne wandeling, wel jammer dat de zon verstek liet gaan. Handschoenen waren ook geen overbodige luxe.
In het vestingstadje Bourtange hebben we in een gezellig cafétje nog een winterbiertje gedronken.
Het Groninger Landschap heeft op het land dat zij bezit tientallen vaak verborgen grenspalen staan. Om ze aan de vergetelheid te ontrukken heeft het Groninger Landschap in de kerstvakantie een speciale wandeling langs die grenspalen georganiseerd.
Via Bourtange naar de buurtschappen Pallert en Abeltjeshuis en dan rakelings langs de Duitse grens wandelen bij het dorp Neurhede. De meeste stappen worden gezet op grond die eigendom is van het Groninger Landschap.
Henk, al 14 jaar met pensioen, fietst wat af: Rome, Santiago de Compostella, Jeruzalem, St. Petersburg… En dit jaar het rondje Nederland, waarbij bij de landsgrens de Grensfietsen.NL-route werd gebruikt door hem.
Henk heeft er veel over geschreven op zijn zijn reisweblog. De grensfietsroute begint op dag 7, als hij er al een heel stuk Noord- en Waddenzee op heeft zitten, bij Bad Nieuweschans.
Henk’s grensroute eindigt op dag 23, als hij ‘s morgens uit Sluis is vertrokken en al gauw uitkomt bij de Noordzee bij Cadzand-Bad. Henk schrijft enthousiaste dagverhaaltjes, leesbaar, niet al te lang.
Ook het laatste voormalige en nog bestaande douanekantoor aan de grens van Groningen en Duitsland heeft deze week een nieuwe bestemming gekregen. Een rondje langs bijzondere woon- en werkplekken langs de grens. Deze week wordt het vroegere grenskantoor bij Rhederbrug (Groningen) heropend. Dat stond jarenlang leeg en te verpauperen, maar werd in 2020 gekocht door Richart Joling, ondernemer in Ter Apel en van jongsaf aan gefascineerd door grenzen en grensovergangen….
In de grensgemeente Arendonk is zaterdag een ‘nieuwe’ grensweg geopend. Het gaat om een vier kilometer lange voetweg langs de Belgisch-Nederlandse grens die al 180 jaar op de landkaart staat, maar pas nu op het terrein werd aangelegd.
De verborgen grensweg is per toeval ontdekt. Een baron, eigenaar van een landgoed bij de grens, maakte melding dat er al sinds 1830 (afscheiding van België) een strook niemandsland moet liggen. Na onderzoek in de archieven van de gemeente en de grenscommissie bleek deze mysterieuze strook, vier kilometer lang en tien meter breed, al sinds het begin van de 19de eeuw in het bezit te zijn van de gemeente Arendonk. “Kort nadat België in 1830 onafhankelijk werd, wilde de gemeente Arendonk in de velden, bossen en natuur op de Lusthoven een vier kilometer lang bospad aanleggen vlak langs de Nederlandse grens. Zo zouden de boeren en pachters hun weiden en akkers kunnen bereiken zonder dat ze een voet op Nederlandse bodem hoefden te zetten”, zegt gedeputeerde Helsen.
Hoewel alles klaar lag voor de realisatie, tot en met het verwerven van de gronden, werd de weg uiteindelijk nooit aangelegd en raakte de bedding doorheen de jaren helemaal overwoekerd met onkruid, struiken en bomen. (Uit het nieuwsbericht.)
De strook is nu weer tevoorschijn gehaald en wordt opgenomen in het wandelnetwerk. Waarschijnlijk dus (nog) niet geschikt voor fietsers, maar… we kunnen het eens proberen! 😉
[Tussen de gietijzeren grenspalen 204 en 205 staan ook nog enige oude arduinen hulpgrenspalen.]
De Commissaris van de Koning van de Provincie Zeeland, Han Polman, en de gouverneur van de Provincie Oost-Vlaanderen, Carina Van Cauter, hebben vandaag in bijzijn van de burgemeesters van Hulst en Beveren grenspaal 269A onthuld.
Voor de uitvoering van het Hedwige-Prosperproject werd deze grenspaal, die eerst op de Scheldedijk stond, in 2020 weggehaald. De grenspaal heeft nu een plekje gekregen op de nieuwe zeedijk.
Het Hedwige-Prosperproject is onderdeel van het Natuurpakket Westerschelde aan de Nederlandse zijde en van het Sigmaplan aan de Vlaamse zijde. In dit grensgebied trekken beide landen samen op om de waardevolle getijdennatuur te herstellen en ontwikkelen. Volgens de huidige planning van het project komen eb en vloed hier volgende maand weer terug en ontstaat langzaam een natuurgebied met slikken en schorren. Inmiddels zijn de polders al ver omgevormd. Zo is een nieuwe zeedijk aangelegd, zijn geulen gegraven, vogelbroedeilanden ingericht, worden de Scheldedijk en Sieperdadijk gefaseerd afgegraven en zijn de contouren van de Panoramaheuvel al zichtbaar.
De naam ‘An der Blauwe Poal’ verwijst naar de eeuwenoude grenspaal in het Landgraafse Abdissenbosch, die nog steeds markeert waar ooit de grens lag tussen het keizerlijke Oostenrijk en de Nederlandse Republiek. De grenspaal ligt tegenwoordig enigszins verscholen in een plantsoen tussen het Jagerspad en de Reeweg. De grenspaal is gemaakt van Namense steen, ook wel blauwsteen genaamd. Van de blauwe floers is door de eeuwenlange inwerking van weer en wind niets meer over; de steen op leeftijd is gewoon grijs geworden. Maar de Hollandse Leeuw en de Oostenrijkse tweehoofdige adelaar zijn aan weerszijden nog goed te zien.
Met de Vrede van Münster (1648) kwam een eind aan de Europese godsdienstoorlogen. Alleen over hoe de grens tussen het Spanje en de Nederlandse Republiek in Zuid-Limburg moest verlopen, werd men het niet eens. Na 13 jaar onderhandelen leek de landkaart van onze regio wel een schaakbord. Als je vanuit Heerlen op bezoek wilde bij familie in Waubach moest je drie landsgrenzen over.