3 – Overijssel – Noord

Op pad

Zuidelijk langs het Coevorderkanaal en daarna via de Vilsterborg kom je bij de grens bij het Duitse dorpje Laar. Hier passeer je de Vecht, die ‘Vechte’ heet, met vanaf de brug mooi uitzicht op een meander en een oude molen. (Grensgebied Noord-Oost Overijssel)

Door de Duitse boerenstreek kom je zuidwestelijk weer bij de grens op een plek waar je een smokkelverhaal kunt beluisteren bij een ‘pratende paal’. Even verderop kun je via de Poffersweg een bijzonder stukje echt grensfietsen, maar het is geen officieel pad. Via deze houtwal kom je bij een oude grenspaal en een picknickplek en verderop door een smal paadje door een weiland weer terug bij Veldingerveldweg. Die bereik je vanzelf als je op het asfalt de Route A-knooppunten volgt.

Via stille verweg-boerenwegen rijd je verder richting het oosten. Het betreft verderop een Nederlands uitsteeksel in Duitsland met de veelzeggende naam ‘Achterin’. Bij de camping met de naam ‘Grenszicht’ is een zogenaamd ‘Rustpunt’, waar je koffie kunt krijgen. (Achterin)

Op het uiterste einde van de weg, dus helemaal ‘Achterin’, neem je het fietspad dat naar de grens gaat. Het is een nieuw fietspad; je kunt hier pas sinds een paar jaar de grens over. Samenwerking tussen de buurgemeenten heeft geleid tot deze mooie doorsteek voor toeristisch fietsverkeer.

Hiervandaan fiets je weer zuidwestelijk richting het Duitse dorpje Wielen. Als je weer bij de grens bent, zijn ook hier twee opties: de A-route vervolgt op de Melkweg en verderop ga je westelijk op de hoofdweg naar de grensovergang Venebrugge. De B-route neemt de zandweg op de grens, Beltweg genaamd. Ook deze komt uit bij grensovergang Venebrugge.

Verder door boerenstreken in het verre achterland van Noord-Overijssel kom je uit bij de grensovergang van Balderhaar. Daarna gaat de route aan de Duitse kant verder naar het zuiden, totdat je bij Langeveen weer bij de grens komt en het noordelijk deel van Twente binnenrijdt. (Wielen-Venebrugge-Balderhaar-Langeveen)

Je rijdt oostelijk door een pittoresk landschap met boerderijen en andere behuizing van buitenlui. Hier kom je weer eens langs een uitspanning voor koffie en wat lekkers: de ‘Manderveense Aardbei’.

Vlakbij de grens ten noorden van Mander kom je vlak langs de Mandercirkels. Die zie je niet vanaf de weg, dus neem hiervoor nog een pad naar links. Ook pal bij de grens is er nog een wandelpad naartoe. (Graancirkels van Mander)

Neem de grensovergang bij de Mandercirkels richting Getelo en ga daar rechtsaf. Je fietst een flink stuk rechtdoor op een autoweg. De weg gaat geleidelijk flink omhoog. Voorbij een flauwe bocht naar links heb je aan de linkerhand de Poascheberg, 89 meter hoog. Bij het buurtschap Hesingen tref je een hoge uitzichttoren, de Aussichtsturm Lönsberg. Vanaf deze uitzichttoren heb je geweldig uitzicht over het land aan de noordelijke kant van Twente. (Stuwwal van Noord-Twente)

Bij de grens kom je uit bij de uitspanning Koninghoek. De weg gaat aan de zuidelijke kant van deze uitspanning, genaamd Beim Schweinswirt, over de grens. Je rijdt door een grote poort heen, waar ‘Duitsland’ op staat. Hier kom je uit bij het oostelijke einde van het Springendal, een mooi oud landgoed/natuurpark. De route vervolgt oostelijk op de Hooidijk. (Springendal)

Bij de kruising met de Laagseweg kun je even naar links, naar het noorden, waar 100 meter verderop de grensovergang Laagse Paal (Grensovergang Laagse Paal) is, met een groot voormalig douanekantoor. De route gaat echter op de Hooidijk rechtdoor, de Goudkampsweg op. De grens komt steeds dichterbij: de houtwal links van je. Uiteindelijk kom je bij een Nederlandse boerderij, die pal op de grens ligt. Je ziet bij deze boerderij de grenspalen op het erf staan. Ze maken zelfs een blokje om een klein schuurtje heen.

Je hoeft hier niet terug de Goudkampsweg op om Duitsland in te fietsen. Er loopt een pad naar het noordwesten. Ietsje verderop, in Duitsland heet deze veldweg Dalenhoek. Nu rijd je verder door Duits kleinschalig landbouwgebied richting het dorp Lage. Je vindt hier nog mooie oude houtwallen terug. (Houtwallen) (Heerlijkheid Lage)

Na het bezoeken van Lage rijd je zuidoostelijk richting de grensovergang naar de ‘punt’ van Lattrop-Breklenkamp. Bij de grens staat een boerderij, waar de grenspalen ook helemaal omheen gezet zijn. Ik trof hier, juli 2020, een grenspaal die letterlijk lag te verpieteren bij een mestvaalt. (Een grensmiskleun)

Vlak voorbij de grens, weer in Nedlerland, kom je langs het Huis te Breckelenkamp, een mooie oude havezathe. (Huis te Brecklenkamp) Daarna rijd je noordelijk over mooie veldwegen, met vrijstaande eiken in de wei, naar het noorden door de streek Lattrop-Breklenkamp. Uiteindelijk kom je op de top van de ‘puntmuts’ van Lattrop-Breklenkamp, waar bij de grenspaal het mooie fietspad, op de grens, naar het zuidoosten begint. (Lattrop-Breklenkamp)

Daar ga je weer terug naar het zuiden en rijd je wel tien kilometer lang op het fietspad óp de grens, aan de oostelijke kant van de Lattrop-Breklenkamp-taartpunt. Het is een prachtig fietspad door bosgebied. Dit pad is het vroegere Kommiezenpad: hier patrouilleerden de douane-beambten, op zoek naar mogelijke smokkelaars. Uiteindelijk kom je uit bij de Bergvennen.

Hier vind je kleine meertjes tussen heide en bos. Maar je komt hier ook uit bij het buitengebied van de stad Nordhorn. Er is een kleine grensovergang, bij de Ootmarsumerweg (Duitsland) en de Frensdorferweg (Nederland).

Verder naar het zuiden kom je uiteindelijk uit op de grote uitvalsweg van Nordhorn richting Denekamp: de Denekamper Strasse. Hier kun je rechtsaf naar de grote grensovergang. De grens bevint zich op de plek, waar je de Rammelbeek oversteekt. Een ‘vriendschapspoort’, een sculptuur, gaat over de Rammelbeek heen. Grensovergang Rammelbeek is het eindpunt van de 3^e etappe. (Grensovergang Rammelbeek)

Routebeschrijving

Het eerste deel gaat door sympathiek maar niet zo feëriek boerenland. Daarna, in het noorden van Twente, wordt het al een stuk meer ‘fietstoerismeland’ met bomenrijker en kleinschaliger  landschap. Het Springendal is een prachtig natuurgebied met bossen, bospaden en stille veldjes ertussen. In het oude boerenland van Breklenkamp-Lattrop dwaal je rond groene akkers met stoere oude eiken. Een vergeten paradijs! Vanaf het noordelijke puntje van Lattrop-Breklenkamp is het heerlijk meer dan 10 kilometer fietsen óp de grens: een fietspad in het bos of aan de bosrand.

Tijdens je fietstocht in deze etappe kom je eigenlijk zo goed als niét door bebouwde kom. Althans niet een dorp of stad waar je voorzieningen treft. Dorpjes als Laar, Langeveen en Getelo hebbe geen voorzieningen. In het Duitse dorp Lage zijn enige winkels en vind je ’s zomers ook een terras.
Tegen het einde van de etappe ben je dichtbij de Duitse stad Nordhorn. Op de grensovergang bij Rammelbeek, bij het eindpunt, tref je veel winkelvoorzieningen.

Onderweg tref je wel wat verpozingsplekken in het Noord-Twentse land. Zo is er een uitspanning bij Manderveen en op de grens ten noorden van Ootmarsum (‘Beim Schweinswert’). Aan het begin van de etappe tref je bij Achterin een camping met een uitspanning.

De A-route
Even zuidelijk van het gemaal, aan de oostzijde volg je de route naar knooppunt 52 in het Duitse Laar. Daarna vervolg je naar 51 en, terug naar Nederland, 26 en 50, helemaal “Achterin”. Daar gaat een fietspad de grens over. Via de Scholtmanns Diek kom je bij een doorgaande weg. Ga hier rechtsaf, rijd een paar kilometer door en neem dan rechtsaf de Melkweg.
Deze Melkweg rijd je helemaal uit, door het grensbuurtschap heen, tot je aan het einde bij de Hauptstrasse weer rechtsaf gaat. Je komt dan uit bij grensovergang Venebrugge.
Vervolg bij de grens bij het kruispunt linksaf en ga linksaf de Grote Kattendijk op. Vervolg zo, links aanhoudend, een aantal kilometers door de boerenstreek, totdat je bij knooppunt 49 linksaf weer naar de grens kunt: de Balderhaarweg. Rijd via knooppunt 99 en 98 een viertal kilometers door naar de grensovergang en verder naar Langeveen, knooppunt 2.

Je kunt nu de knooppunten 4, 5, 97, 25 en 26 volgen, waar je bij de Mandercirkels uitkomt. Daarna via de knooppunten in Duitsland verder naar het oosten: 95, 94, 91. Richting knooppunt 30 kom je in het Nederlandse Springendal. Rijd dan naar knooppunt 88, maar rijd daar rechtdoor de Goudkampsweg op. Deze rijd je door tot je bij een boerderij óp de grens komt.
Vanaf hier gaat een pad naar het noordoosten, dat een klein stukje verder bij Dalenhoek, in Duitsland, uitkomt. Daar vervolg je rechtsaf de route naar knooppunt 90 in het Duitse dorp Lage.

Vanuit Lage naar knooppunt 2 vlakbij de havezathe Brecklenkamp, en daarna naar het noorden, naar knooppunt 1. Ga nog even kijken bij de grenspaal pal noordelijk van dit knooppunt, bij de Grenzstrasse, maar vervolg zuidelijk langs het grensfietspad op de grens, richting 84 en 83. Daarna verder naar 9 en 13, waar je bij het eindpunt van deze etappe uitkomt: de grensovergang Rammelbeek.

Extra onderweg

• De A-route doet in het eerste stuk enige ‘concessies’ aan de B-route die hier een paar bijzondere trajectdelen heeft óp de grens over eerst een prachtige, natuurlijke houtwal en later over een boerenzandweg. Beide zijn het stukken, die voor de sportieve fietser begaanbaar zijn, althans bij een redelijke ondergrondgesteldheid.
• Ten eerste betreft het de afslag bij de grensovergang zuidelijk van het Duitse dorp Laar, halverwege knooppunt 51 en 26. Je kunt hier 100 meter westelijk van de grens naar het zuiden de Poffersweg nemen. Het pad komt verderop óp de grens te lopen. Waar een knik in de grens is, tref je een oude grenspaal van Bentheimer zandsteen. Er staat een bankje naast. Bij lekker weer is dit een prachtige picknickplek.
• Als je hiervandaan nog een paar honderd meter verder vervolgt, zie je een smal (voet)pad door het weiland heen richting de boerenweg aan de Nederlandse kant. Er zijn jonge bomen langs geplant. Een mooi paadje, maar niet zo héél makkelijk fietsbaar. Dit ommetje is voor de sportieve fietser zéker de moeite waard.
• Het tweede ‘grensommetje’ voor de sportieve fietser tref je op de Melkweg in het grensbuurtschapje achter het Duitse dorp Wielen, ten zuiden van Radewijk. Je kunt hier de Beltweg volgen. Deze gaat van Wielen naar Venebrugge. Het is een zandweg, die ook wel eens uit veel mul zand kan bestaan.
• In de buurt van Mander en verder oostelijk in het Springendal kun je overal buiten de Grensfietsen.NL-fietsroute je lol op in de natuurgebieden. Als je vanaf knooppunt 26 niet noordelijk naar Getelo, knooppunt 95, rijdt, dan kun je via 32, 28, 93 en 34 weer uitkomen op de route aan de oostelijke kant van Springendal, bij knooppunt 30. Je hebt dan wel de hoogtes van de Twentse stuwwal gemist.
• Als je op knooppunt 30 bent, en je bent aan een lunch of gewoon aan een verpozing toe, rijd dan zuidelijk naar het toeristische stadje Ootmarsum.
• Neem ook nog even de tijd om de Bergvennen de bekijken, vanuit knooppunt 83. Je kunt hier ook een ommetje maken via de knooppunten 7 en 81.
• Heb je zin in een terras, dan kun je de Duitse stad Nordhorn opzoeken. Mooi is Nordhorn niet, maar het is wel een levendig stadje.